Kuzey Londra'da bir sokağa polis araçları girerken sirenler çalıyordu ve şaşkın yoldan geçenler, polislerin üç ikinci el telefon dükkanına hücum etmesini izlemek için durdular.

"Efendim, işyerinizde kasa var mı?" diye sordu bir polis memuru, yanında bilgisayarının ve yarı içilmiş bir fincan çayın olduğu dükkan sahibine.

Adam, iki kasadan telefon, nakit para ve belgeleri incelerken onları izledi. The New York Times'ın da izlemeye davet edildiği baskın, Londra Metropolitan Polisi'nin son yıllarda şehri kasıp kavuran telefon hırsızlığı sorunuyla mücadele etmek için gecikmiş ve oldukça görünür bir çabanın parçası olarak geçen ay başkent genelinde gerçekleştirilen onlarca baskınlardan biriydi.

Suçun boyutu, Charles Dickens'ın Oliver Twist'i meşhur etmeden önce Londra'da sıkça rastlanan yankesiciliğin ötesine geçti. Çoğunlukla maskeli ve elektrikli bisiklet kullanan, giderek daha küstah hırsızlar, hem bölge sakinlerinden hem de turistlerden telefon çalmada ustalaştı. Polise göre, geçen yıl şehirde rekor sayıda 80.000 telefon çalındı ​​ve bu da Londra'ya Avrupa'nın suç başkenti olarak istenmeyen bir ün kazandırdı .

Polis, geçen ayki baskınların, çok katmanlı küresel bir suç ağının parçası olarak ikinci el telefon dükkanlarını kullanan bir aracı grubunu tespit etmeyi amaçladığını belirtti. İki haftalık operasyonun sonunda dedektifler yaklaşık 2.000 çalıntı telefon ve 200.000 sterlin (266.000 dolar) nakit para ele geçirdi.

Yıllardır aşırı yüklenmiş bir polis teşkilatı için telefon hırsızlığının düşük bir öncelik olduğu bir dönemden sonra, yeni operasyonlar salgının arkasındaki faktörlerin ilginç bir karışımını ortaya koyuyor. Bunlar arasında 2010'larda İngiliz polis bütçelerinde yapılan büyük kesintiler ve Çin'de Avrupa cep telefonları için karlı bir kara pazar yer alıyor.

Bir Mil Alüminyum Folyo
Londra polisi, yıllarca telefon hırsızlıklarının çoğunun hızlı para kazanmak isteyen küçük çaplı hırsızların işi olduğunu varsayıyordu. Ancak geçen Aralık ayında, "iPhone'umu Bul" özelliğini kullanarak cihazını Heathrow Havalimanı yakınlarındaki bir depoya kadar takip eden bir kadından ilginç bir ipucu elde ettiler. Noel arifesinde oraya varan polis memurları, Hong Kong'a giden kutular buldu. Pil olarak etiketlenmişlerdi, ancak içlerinde yaklaşık 1.000 çalıntı iPhone vardı.

Metropolitan Polisi adına soruşturmayı yürüten kıdemli dedektif Mark Gavin, "Bunun sıradan, düşük seviyeli bir sokak suçu olmadığı kısa sürede anlaşıldı," dedi. "Bu endüstriyel ölçekte bir suçtu."

Bu atılım, polisin şehrin en yaygın suçlarıyla mücadele ederek halkın güvenini artırma yönündeki daha geniş çaplı çabalarıyla aynı zamana denk geldi. Telefon hırsızlığı, yıllardır cep telefonlarının çalındığını bildiren ve polise iletilen konumları bildiren, ancak kendilerine bir suç referans numarası verilen ve başka hiçbir şey duymayan mağdurlar arasında özellikle öfkeye neden oldu.

Polis şimdi bu bilgileri, sokak hırsızlarının çaldığı telefonları nereye taşıdığını haritalamak için kullanıyor. Heathrow'daki el koymanın ardından, normalde ateşli silah ve uyuşturucu kaçakçılığıyla ilgilenen uzman soruşturmacılardan oluşan bir ekip davaya atandı. Ekip, başka sevkiyatlar tespit etti ve adli tıp verilerini kullanarak, Çin'e 40.000'e kadar çalıntı telefon gönderen bir grubun elebaşı olduğundan şüphelenilen 30'lu yaşlarındaki iki adamı tespit etti.

Londra Emniyet Müdürlüğü'nün yayınladığı, takip sinyallerinin iletilmesini önlemek için folyoya sarılı ele geçirilen telefonların fotoğrafı.Kredi...Büyükşehir Polisi
Görüntü

Polisin yayınladığı fotoğrafta, Heathrow Havalimanı yakınlarındaki bir depoda Hong Kong'a gitmek üzere çalınan telefonların bulunduğu kutular görülüyor.Kredi...Büyükşehir Polisi

23 Eylül'de tutuklanan adamların içinde bulundukları araçta, bazıları izleme sinyalleri göndermelerini engellemek amacıyla alüminyum folyoya sarılı birkaç telefon vardı. Polis, düzenlediği basın toplantısında, adamların Costco'da yaklaşık 2,4 kilometrelik folyo satın aldıklarını gözlemlediklerini söyledi.

Bazı telefonlar sıfırlanıp İngiltere'deki yeni kullanıcılara satılıyor. Ancak polis, "yerelden küresele suç iş modeli" kapsamında çoğunun Çin ve Cezayir'e gönderildiğini ve Çin'de en yeni telefonların 5.000 dolara kadar satılabileceğini ve bu sayede suçluların büyük kârlar elde edebileceğini belirtti.

Siber güvenlik konusunda uzmanlaşan Oxford Üniversitesi doçenti Joss Wright, çalıntı İngiliz telefonlarını Çin'de kullanmanın başka yerlere göre daha kolay olduğunu, çünkü ülkedeki birçok ağ sağlayıcısının çalındığı bildirilen cihazları engelleyen uluslararası bir kara listeye abone olmadığını söyledi.

Wright, "Bu, İngiltere'de engellenen çalıntı bir iPhone'un Çin'de herhangi bir sorun olmadan kullanılabileceği anlamına geliyor" dedi.

Polis, ihracatçıların üç kademeli bir suç şebekesinin en tepesinde yer aldığını belirtiyor. Ortada, hırsızlardan çalıntı telefon satın alıp bunları halkın habersiz üyelerine satan veya yurt dışına nakledilmek üzere veren esnaf ve girişimciler yer alıyor. En alt kademede ise hırsızlar bulunuyor. Sayıları, sunulan cazip kârlar ve artan cezasızlık hissiyatıyla paralel olarak artıyor.

Londra'daki genel suç oranı son yıllarda düşüş gösterse de, telefon hırsızlığı orantısız bir şekilde yüksek ve geçen yılki hırsızlıkların yaklaşık %70'ini oluşturuyor. Üstelik bu oran keskin bir şekilde arttı: Polis, Haziran ayında parlamento komitesine yaptığı açıklamada, geçen yılki 80.000 telefon hırsızlığının, 2023'teki 64.000'e göre çok büyük bir artış olduğunu söyledi .

Telefon hırsızlığıyla mücadele çalışmalarına liderlik eden polis memuru Komutan Andrew Featherstone, bir basın toplantısında yaptığı açıklamada, bunun kısmen bu suçun araba hırsızlığı veya uyuşturucu ticaretinden hem "çok kazançlı" hem de "daha düşük riskli" olmasından kaynaklandığını söyledi. Hırsızlar cihaz başına 300 sterline (yaklaşık 400 dolar) kadar kazanabiliyor; bu da bir günlük çalışma için ulusal asgari ücretin üç katından fazla.

Üniformalı bir polis memuru, bir dükkânda, kasanın yanında yerde diz çökmüş. Arka planda başka bir polis memuru duruyor.
Sgt. Matt Chantry searching a shop in north London. He said in an interview that thieves on e-bikes were “a real problem,” partly because chasing them through London traffic was high risk.Kredi...Andrew Testa for The New York Times
Elbette, New York da dahil olmak üzere birçok büyük şehir telefon hırsızlığıyla karşı karşıya. Londra polisi, farklı suç kayıt uygulamalarının, sorunun dünyanın hangi bölgesinde daha kötü olduğunu tespit etmeyi imkansız hale getirdiğini savunuyor.

Ancak birçok uzman, özellikle İngilizlere özgü bir sorunu suçluyor: Muhafazakâr Parti liderliğindeki hükümetlerin 2010'larda uyguladığı ve polis memurlarının sayısında ve bütçelerinde kesintilere yol açan yıllarca süren kemer sıkma politikalarının etkisi . 2017'de Met, suçluların yakalanma ihtimalinin düşük olduğuna karar verdiği düşük seviyeli suçları soruşturmayı bırakacağını ve bu nedenle ciddi şiddet ve cinsel suçlarla mücadeleye öncelik vereceğini açıkladı .

Londra Üniversitesi'ne bağlı City St. George's'da kriminoloji profesörü olan Emmeline Taylor, verdiği bir röportajda polisin "daha tepkisel bir güç haline geldiğini" belirterek, "Düşük seviyeli kariyer suçluları, işledikleri suçların cezasız kaldığını fark ettiler" dedi.

Ardından, işlerini daha da kolaylaştıran bir teknolojik gelişme ortaya çıktı: elektrikli bisikletler. Kiralanıp istediğiniz yere bırakılabilen Lime bisikletleri, 2018'de Londra'da piyasaya sürüldü. Popülerlikleri hızla arttı. Çok geçmeden, e-bisikletler telefon hırsızlarının kaçış tercihi haline geldi.

Geçtiğimiz ayki baskının liderlerinden Çavuş Matt Chantry, verdiği bir röportajda, elektrikli bisiklet hırsızlarının "gerçek bir sorun" olduğunu söyledi. Kaldırımlara çıkıp insanların ellerinden yüksek hızda telefon çalıyorlar, ayrıca balaklava ve kapüşon takarak kendilerini "kimliksiz" kılıyorlar. "Bunu nasıl kontrol ediyorsunuz?" diye sordu.

Londra'nın bazen tıkanan sokaklarında onları kovalamaya çalışmanın "yüksek riskli" olduğunu, yayaları, diğer sürücüleri ve suçluyu tehlikeye attığını söyledi. Sonuç olarak, polisin bir cep telefonu için ölüm riskine değer mi diye sormak zorunda kaldığını belirtti.

Kayıp Eşya: 4.000 iPhone
Geçtiğimiz ay Kuzey Londra'daki üç ikinci el dükkanına yapılan baskın sonuç verdi ve polis 40.000 sterlin ve beş çalıntı telefon ele geçirdi. Bu cihazlar, Aralık ayından bu yana polis tarafından ele geçirilen ve şu anda Londra'nın güneybatısındaki Putney'de bir depoda tutulan yaklaşık 4.000 çalıntı iPhone'a eklenecek. Polis, sahiplerine ulaşmaya çalışıyor.

Komutan Featherstone, uzun vadede polisin yasadışı ticareti yönlendiren suç şebekelerini çökertmek ve "suçluların telefon çalmak istemelerini engellemek" istediğini, bunun için de yakalanabileceklerini açıkça belirtmek istediğini söyledi.

Thieves can make up to £300 (about $400) per device — more than triple the daily national minimum wage.Kredi...Andrew Testa for The New York Times
Ancak polis, kullanıcıların kişisel güvenlikleri konusunda daha bilinçli hale gelmelerini de umuyor. Akıllı telefonlar daha gelişmiş ve değerli hale gelse de, birçok kişinin onları kullanımı daha az koruyucu hale geldi. Modern bir telefon hırsızı için klasik bir hedef, kaldırıma yakın yürüyen ve cep telefonu ekranındaki içeriğe -bir harita, bir metin veya bir video- dalmış bir yayadır.

Cambridge Üniversitesi'nde emekli kriminoloji profesörü olan Lawrence Sherman, "Sokakta paranızı saymazsınız," dedi. "Ama telefon 1.000 sterlin değerindeyse, cüzdanınızdan 1.000 sterlin çıkarıp yürürken ona bakmak gibi bir şey."